Uşak Adının Tarihi

Uşak kelimesi; Çagatay Türkçesinde “ogul, torun”, Arapçada “âşıklar”, halk dilinde ise “esir, köle” olarak üç anlam ifade etmektedir. Uşak adının birden çok anlamı olmasına ragmen, bir yerleşim bölgesine isim olarak verilmesi arasında  bir baglantı kurmak güçtür. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde şeddeli olarak verdigi bu yer adının veriliş nedeninin şöyle açıklamaktadır: “… ve bu şehrin bag ve bahçesi çoktur. Ve ab-ı havasının letafetinden mahbub ve mahbubesine hadd-i hasır olmadıgından Uşşak’ı çoktur. Anın içün Uşşak şehri derler mahbubları uşşak perestlerdir. Hakikatülhan bu şehre bir garibüddiyar kimesne gelüp bir iki mihman olsa elbette aşık olması mukarrerdir…” şeklinde ifade etmiştir. Buradan hareketle Uşak adını Uşşak kökeninden getirmek mümkündür.Uşak adı ile ilgili bir de rivayet vardır. Bu rivayete göre şehrin güneyindeki Mende (yeni adı Kaşbelen) Köyü büyük bir kasabadır ve adı Menos’tur. Oguz Türkmenleri buralara inince Menos’u işgal etmişler ve adını Mende diye hançerelerine kolay gelecek şekilde degiştirmişlerdir. O zaman Uşak’ın oldugu yer boştur. Ve Mende Beyi’nin mandırasıdır. Mandıraya ogullarını oturtmuştur. Bey mandıraya her gidişinde ogullarını kast ederek “Ben “Uşak”a gidiyorum.” haberini bırakır. Bolca tekrarlanan bu isim buralara âlem olur kalır.Bütün bunların yanında Uşak şehrinin ismi, Cevdet TÜRKAY’ın, “Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı Imparatorlugu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar” isimli eserinde karşılıgını buluyor bence. Burada  Türkay Uşak (Uşaki) isminin bir cemaat adı oldugunu dile getiriyor.Tire Kazasına baglı olan bu cemaat, tabiî ki  Uşak adının verilmesinde etkili olmuştur. 

KAYNAK:65 www.usak.gov.tr . – Cumhuriyetin 75. Yılında Uşak Yıllıgı,1998, s.3

                         Sözlük, TDK, s.2039

                         Ferit DEVELLIOULU, Lügat, s. 1123